टायफॉइडची तपासणी ( widal blood test )

विडाल टेस्ट कोणत्या आजारासाठी व कशी केली जाते?

विडाल टेस्ट (widal test) हा शब्द तुम्ही कधी ऐकला आहे का? हो? पण याचा अर्थ माहित नाही? टेन्शन नका घेऊ आज याबद्दल सर्व माहिती आम्ही तुम्हाला या लेखातून देऊ. विडाल टेस्ट हा शब्द आरोग्यविषयी एका चाचणीशी संबंधित आहे. विडाल टेस्ट म्हणजे अशी चाचणी आहे जी पावसाळ्याच्या दिवसात सर्वाधिक केली जाते आणि ती यासाठी केली जाते जेणेकरून रुग्णाला टायफॉइड आहे की नाही हे ओळखता यावे.

पावसाळ्याच्या दिवसातच सर्वाधिक प्रमाणात टायफॉइडचे रुग्ण आढळतात. तेव्हा जेव्हा कोण रूग्णामध्ये टायफॉइडची लक्षणे दिसतात तेव्हा ती लक्षणे नेमकी टायफॉइडचीच आहेत का हे तपासण्यासाठी ही विडाल टेस्ट केली जाते. डॉक्टरसुद्धा जेव्हा अशा प्रकारची लक्षणे दिसल्यावर तात्काळ हॉस्पिटलला जाऊन विडाल टेस्ट करण्याचा सल्ला देतात.

का होतो टायफॉइड ?

सर्वात प्रथम तुम्हाला ही गोष्ट माहीत असायला हवी की टायफॉइड नक्की होतो कसा आणि का हा आजार पावसाळ्यात सर्वाधिक प्रमाणात पसरतो. तर टायफॉइड का होतो याचे उत्तर आहे दुषित आहार घेतल्याने व दुषित पाण्याचे सेवन केल्याने टायफॉइड पसरतो. पावसाळ्याच्या दिवसांत हवेतील ओलावा शिजलेल्या अन्नाला लवकर नासवण्याचे व दुषित करण्याचे काम करतो. यामुळे अन्न आणि पाण्यात साल्मोनेला टायफी नावाचे पेथोजेन्स विकसीत होतात.जेव्हा कोणी रोगी व्यक्ती अशा ना वा पाण्याचे सेवन करतो तर साल्मोनेला त्या व्यक्तीच्या आतड्याला संक्रमित करतो आणि तो व्यक्ती टायफॉइडला बळी पडतो.

टायफॉइडचे लक्षण 

आतड्यांमध्ये संक्रमण पसरवल्यानंतर साल्मोनेला शरीराच्या इतर भागांवर सुद्धा दुष्परिणाम दाखवायला सुरुवात करतो. आतड्यांत संक्रमण झाल्यावर सर्वात प्रथम खूप ताप येतो, मग पोटदुखी, उलटी आणि अतिसार यांसारख्या समस्या तीव्र वेदनेसह सुरु होतात. अनेक लोकांना टायफॉइडच्या दरम्यान बद्धकोष्ठतेची समस्या सतावत असल्याचे सुद्धा जाणवले आहे. यांसारखी लक्षणे अचानक दिसू लागल्यास जास्त वेळ न दवडता थेट डॉक्टरांशी संपर्क साधावा आणि शक्य तितक्या लवकर विडाल टेस्ट करून घ्यावी.

टायफॉइडचा प्रभाव

टायफॉइड झाल्यावर रुग्णाच्या शरीराचे तापमान 102 अंश सेल्सिअसच्या आसपास असते. ताप वाढल्यास हे तापमान 104 पर्यंत सुद्धा पोहचू शकते. यामुळेच व्यक्तीच्या शरीरात वेदना आणि कमजोरी जाणवते. सामान्यत: टायफॉइड हा 4 ते 6 आठवड्यांत पूर्णपणे ठीक होतो. परंतु या गोष्टींची काळजी घ्यायला हवी की लक्षणे दिसू लागल्यावर आणि टायफॉइड असल्याचे सिद्ध झाल्यास लवकरात लवकर त्यावर उपचार करणे गरजेचे असते. यर उपचारात उशीर झाला तर रुग्णाचा जीव सुद्धा जाऊ शकतो.

कशी केली जाते विडाल टेस्ट ?

गेल्या अनेक वर्षांपासून वैद्यकीय क्षेत्रामध्ये टायफॉइड ओळखण्यासाठी विडाल टेस्टचा वापर केला जातो आहे. आता अजून अनेक आधुनिक टेस्ट आल्या आहेत परंतु आजही अनेक ठिकाणी केवळ विडाल टेस्टचाच वापर केला जातो. विडाल टेस्ट हे नाव ही चाचणी विकसित करणारे वैज्ञानिक जॉर्जे फर्नैंड विडाल यांच्या नावावरून पडले आहे. हि चाचणी करताना सर्वप्रथम संक्रमित रोग्याच्या रक्ताचा नमुना घेतला जातो. नंतर या रक्तातून सिरम वेगळे काढून घेतले जाते. या सिरम मधील अँटीबॉडी आणि अँटीजेनची तपासणी केली जाते. अँटीजेन विषाणूचा तो सर्वात हानिकारक भाग असतो जो आपल्या शरीरातील कोशिकांना खराब करतो. आपले शरीर अँटीजेनच्या विरोधात अँटीबॉडीज बनवते आणि इन्फेक्शन वाढण्यापासून रोखते. याशिवाय अँटीजेन नष्ट करण्यातही मदत करते.

अशी होते टायफॉइडची तपासणी

जर रक्तामध्ये अँटीजेन-एच आणि अँटीजेन-ओ असतील तर या व्यक्तीला रिपोर्ट पोझीटीव्ह मानला जातो. याशिवाय सिरममधील अँटीबॉडीजची सुद्धा तपासणी केली जाते आणि अँटीबॉडीचा स्तर मोजला जातो. या सर्व गोष्टींची काटेकोरपणे तपासणी केल्यावरच निष्कर्ष काढला जातो की रुग्ण हा टायफॉइड ग्रस्त आहे की नाही. जर रुग्ण टायफॉइड ग्रस्त असले तर त्याच्यावर लवकरात लवकर उपचार करणे गरजेचे ठरते. जर वेळीच उपचार केले नाही व उपचार करण्यात उशीर झाला तर तो टायफॉइड व्यक्तीचा जीव सुद्धा घेऊ शकतो.