डेंग्यू - चिन्हे आणि लक्षणे

आढावा

ब्रेक हाड ताप म्हणून ओळखले जाणारे डेंग्यू हा डासांद्वारे होणारा विषाणूजन्य संसर्ग आहे आणि संसर्गित एडिस प्रजातीच्या डासांच्या चाव्याव्दारे लोकांमध्ये हा रोग पसरतो. डेंग्यू विषाणूजन्य सेरोटाइप (जवळपास संबंधित विषाणू) पैकी एक, नामित डीईएन -1, डीईएन -2, डीईएन -3 आणि डीईएन -4 द्वारे होतो.

आढावा

डेंग्यूपासून बचाव करण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे डास चावण्यापासून बचाव. रोगाचा लवकर शोध आणि योग्य वैद्यकीय सेवेमुळे मृत्यूची संख्या 1% पेक्षा कमी होते.

डेंग्यूची लक्षणे कोणती?

डेंग्यूची सामान्य चिन्हे आणि लक्षणे सामान्यत: प्रारंभिक संसर्गाच्या सुमारे चार ते सात दिवसानंतर सुरू होतात आणि 10 दिवसांपर्यंत असू शकतात. 

डोकेदुखी

स्नायू, हाड आणि सांधे दुखी

उच्च ताप

थकवा

मळमळ

डोळे मागे वेदना

उलट्या होणे

त्वचेवर पुरळ उठणे

सूजलेल्या लिम्फ ग्रंथी

सौम्य रक्तस्त्राव, जसे हिरड्या येणे किंवा नाकातून रक्त येणे

गंभीर डेंग्यूची चिन्हे आणि लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट असू शकते:

तीव्र ओटीपोटात वेदना

सतत उलट्या होणे

हिरड्या किंवा नाकातून रक्तस्त्राव

मूत्र, मल किंवा उलट्यांमध्ये रक्त

वेगवान श्वास

चिडचिड किंवा अस्वस्थता

थकवा

उदास त्वचा

विशेषत: पायांवर लाल डाग

डेंग्यू कशामुळे होतो?

डेंग्यू तापाचा प्रकार डासांद्वारे पसरलेल्या चार प्रकारच्या कोणत्याही डेंग्यू विषाणूंमुळे होतो. जेव्हा एखाद्या डेंग्यूने डेंग्यू विषाणूची लागण झालेल्या व्यक्तीला चावतो तेव्हा विषाणू डासात प्रवेश करते. जेव्हा संक्रमित डास दुसर्‍या व्यक्तीला चावतो तेव्हा विषाणू त्या व्यक्तीच्या रक्तप्रवाहात प्रवेश करतो.

डेंग्यू हेमोरॅजिक फिव्हर म्हणून तीव्र डेंग्यू ताप होण्याची शक्यता वाढते, एखाद्या व्यक्तीस दुसर्‍या, तिसर्‍या किंवा चौथ्या वेळी संसर्ग झाल्यास.

गरोदरपणात डेंग्यू धोकादायक आहे का?

यापूर्वीच डेंग्यूची लागण झालेल्या गर्भवती महिलेस गर्भावस्थेदरम्यान किंवा जन्माच्या वेळेस विषाणू तिच्या गर्भाकडे जाऊ शकते. डेंग्यूचे गर्भाचा मृत्यू, कमी जन्माचे वजन आणि अकाली जन्म यासह हानिकारक परिणाम होऊ शकतात.

डेंग्यूशी संबंधित कोणत्या गुंतागुंत आहेत?

डेंग्यू तापाने ग्रस्त असणा-या लोकांपैकी थोड्या लोकांमध्ये डेंग्यू हेमोरॅजिक फिव्हर म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या या आजाराचे अधिक गंभीर स्वरूप विकसित होऊ शकते. डेंग्यू हेमोरॅजिक फिव्हर डेंग्यू शॉक सिंड्रोमला कारणीभूत ठरू शकतो. डेंग्यू शॉक सिंड्रोम तीव्र आहे आणि यामुळे जास्त रक्तस्त्राव होतो आणि मृत्यू देखील होतो. डेंग्यू हेमोरॅजिक फिव्हरच्या जोखमीच्या घटकांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

मागील संसर्गामुळे डेंग्यू विषाणूचे प्रतिपिंडे असणे

12 वर्षाखालील असणे

स्त्री असणे

दुर्बल प्रतिरक्षा प्रणाली

उपचार न करता सोडल्यास डेंग्यू तापाचा शरीरावर धोकादायक परिणाम होतो. यामुळे यकृत संभाव्यत: मोठे होऊ शकते किंवा लिम्फ नोड्स आणि रक्तवाहिन्यांचे नुकसान होऊ शकते. यामुळे रक्ताभिसरण यंत्रणा निकामी होऊ शकते आणि मोठ्या प्रमाणात रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता देखील असू शकते.

डेंग्यूपासून बचाव करण्यासाठी कोणत्या सूचना आहेत?

डेंग्यू तापावर लस नाहीत. डेंग्यूपासून बचाव करण्याचा एकमेव मार्ग म्हणजे डास चावण्याचे टाळणे. डास चावण्यापासून रोखण्यासाठी पुढील पावले उचलता येतील.

वातानुकूलित किंवा चांगल्या-स्क्रीनिंग गृहात रहा

संरक्षणात्मक कपडे घाला जे हात, पाय आणि डोके झाकून ठेवा खासकरुन डास बाधित भागाला भेट देताना

त्वचेवर कीटक दूर करणारे औषध लावा. सर्वात प्रभावी रीपेलेंट्स म्हणजे डायथिल्टोल्यूमाइड (डीईईटी) असलेले

कपड्यांना पेर्मिथ्रिन कीटकनाशक लागू करा

पर्मेथ्रिनने गर्भवती मच्छरदाणी वापरा

मच्छरदाणीने स्ट्रॉलर्स आणि बेबी कॅरियर कव्हर करा

अशा गोष्टींमध्ये गोळा करू शकणारे उभे पाणी जसे डासांचे आवास कमी करा

ऑटोमोबाईल टायर वापरले.

पाळीव प्राणी डिश

रिकामे बाग लावणारे

फुलदाण्या

कॅन

कोणतीही रिकामी पात्र

डेंग्यूवर उपचार कसे केले जातात?

डेंग्यू तापाचे कोणतेही विशिष्ट उपचार नाही. वेळेवर हस्तक्षेप करणे हा रोग किती गंभीर आहे यावर अवलंबून आहे. डेंग्यू तापाचे काही मूलभूत उपचार येथे आहेतः

डॉक्टर सामान्यत: वेदना आणि ताप नियंत्रित करण्यासाठी औषधे देण्याची शिफारस करू शकते

सतत होणारी वांती टाळण्यासाठी भरपूर पाणी प्या